Έχουμε ήδη δώσει πολλές αρχές και προσεγγίσεις, αλλά αναμφίβολα διψάτε για συγκεκριμένα παραδείγματα. Παρακάτω, θα βρείτε έναν κατάλογο με τρέχουσες καλές πρακτικές από όλη την Ευρώπη.

Σενάρια πρακτικής για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Είσαι (στα) Μέσα; - Ελλάδα

Ομάδα στόχος: δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Το διαδραστικό ψηφιακό εκπαιδευτικό εργαλείο «Είσαι (στα) Μέσα;» αποτελείται από ένα διαδικτυακό κουίζ οπτικοακουστικής και ψηφιακής παιδείας και έναν εκπαιδευτικό οδηγό, και απευθύνεται σε μαθητές/τριες Γυμνασίου και Λυκείου. 

Το διαδικτυακό κουίζ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την αισθητική και την ιδεολογία έως την τεχνολογία, τους γλωσσικούς κώδικες, την παραγωγή, τη διανομή, την πρόσληψη και την ασφάλεια στην πλοήγηση. Μέσω της τελικής ατομικής ανατροφοδότησης μπορεί να λειτουργήσει και ως ένα αυτόνομο παιδαγωγικό εργαλείο με στόχο να αναδείξει ζητήματα των Μέσων και να προκαλέσει προβληματισμούς που θα ενταχθούν στο μάθημα. Η μελέτη των αποτελεσμάτων ανά τάξη βοηθά τους εκπαιδευτικούς να εντοπίσουν ποια θέματα της Παιδείας στα Μέσα χρειάζονται μεγαλύτερη εμβάθυνση. 

Το κουίζ λειτουργεί ως γέφυρα προς το εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο αποτελεί τον βασικό κορμό του προγράμματος και παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη και αναλυτική προσέγγιση της Παιδείας στα Μέσα. Με επεξηγηματικά σχόλια στις απαντήσεις του κουίζ, ενημερωτικά κείμενα, προτεινόμενες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που συνδέονται με το αναλυτικό πρόγραμμα προωθώντας τη διαθεματική προσέγγιση και διαδικτυακούς συνδέσμους προς σχετικό περιεχόμενο και ψηφιακά εργαλεία (ιστότοπους, διαδικτυακά άρθρα, κείμενα, βίντεο, ψηφιακά εργαλεία και εκπαιδευτικό υλικό από φορείς), έχει στόχο τη διάδοση βασικών γνώσεων και παράλληλα την ανάπτυξη κατάλληλων ψηφιακών και μιντιακών δεξιοτήτων.

→ Εκπαιδευτικό υλικό «Είσαι (στα) Μέσα;». 

Bad news

Ομάδα στόχος: δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Σε αυτό το παιχνίδι τα παιδιά αναλαμβάνουν τον ρόλο του δημιουργού ψευδών ειδήσεων. Αφήνουν πίσω τους κάθε προσποίηση ηθικής και διαλέγουν το μονοπάτι ενός ασυνείδητου μεγαλοπαράγοντα των ΜΜΕ. Ταυτόχρονα κρατάνε υπόψη τους «ακολούθους» και την «αξιοπιστία» τους. Η αποστολή τους είναι να αποκτήσουν όσο περισσότερους ακολούθους μπορούν, καθώς σιγά σιγά χτίζουν την ψεύτικη αξιοπιστία τους ως αρχισυντάκτες μιας ιστοσελίδας ενημέρωσης. 

Το παιχνίδι δημιουργήθηκε από την DROG, η οποία αναπτύσσει προγράμματα, μαθήματα και διεξάγει έρευνα σχετικά με την παραπληροφόρηση, ειδικά τη διαδικτυακή. Σχεδιάστηκε για χρήση στην εκπαίδευση και την επιστημονική έρευνα. Διατίθεται επίσης ενημερωτικό φυλλάδιο που βοηθάει τους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν το παιχνίδι στην τάξη και παρέχει λεπτομέρειες και πρόσθετες πληροφορίες.

→ Ενημερωτικό φυλλάδιο Bad News

Hate Out! Παιχνίδι: μπορεί η ρητορική μίσους στο διαδίκτυο να θεωρείται «φυσιολογική»; - Ιταλία 

Ομάδα στόχος: δευτεροβάθμια εκπαίδευση 

Το «Hate-out!» είναι ένα διαδικτυακό σοβαρό παιχνίδι (serious game) ρόλων που έχει σχεδιαστεί για να εκπαιδεύσει τους παίκτες σχετικά με τη ρητορική μίσους στο διαδίκτυο. Οι παίκτες αναλαμβάνουν ρόλους μελών της κοινότητας που αντιμετωπίζουν διάφορες περιπτώσεις ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο, βιώνοντας σενάρια πραγματικής ζωής. 

Εμπλεκόμενοι με αυτές τις καταστάσεις, οι παίκτες μαθαίνουν να αξιολογούν κριτικά τις αντιδράσεις τους στη ρητορική μίσους και να κατανοούν τον αντίκτυπό της στην κοινότητά τους. Το παιχνίδι στοχεύει στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης και του ψηφιακού γραμματισμού των νέων. Οι μαθητές μπορούν να παίξουν αυτό το παιχνίδι ατομικά. 

Είναι διαθέσιμο στα αγγλικά και σε επτά ευρωπαϊκές χώρες και στις αντίστοιχες γλώσσες τους: Αυστρία, Βουλγαρία, Κύπρος, Κροατία, Ιταλία, Ελλάδα και Ρουμανία. 

→ Παίξτε το παιχνίδι σε αυτή την πλατφόρμα. HATE OUT! ΠΑΙΧΝΙΔΙ – Lead Online – Self Assessment Tool

Ερμηνεύοντας περιεχόμενο που έχει παραχθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη - Φινλανδία 

Ομάδα στόχος: δευτεροβάθμια εκπαίδευση 

Ένας εκπαιδευτικός συγκέντρωσε διάφορες πολιτικές διαφημίσεις για πάνω από δύο δεκαετίες. Οι διαφημίσεις αναλύθηκαν από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι μαθητές έπρεπε στη συνέχεια να αντιστοιχίσουν τη σωστή διαφήμιση με τη σωστή ανάλυση. Έπρεπε επίσης, να ελέγξουν ποιες εικόνες είχαν παραχθεί από Τεχνητή Νοημοσύνη και ποιες όχι. 

→ Περισσότερες εξηγήσεις μπορείτε να βρείτε σε αυτό το βίντεο.

Δημιουργήστε τη δική σας συνωμοσία - Βέλγιο 

Ομάδα στόχος: δευτεροβάθμια εκπαίδευση 

Στο τέλος μιας σειράς μαθημάτων σχετικά με τις θεωρίες συνωμοσίας και την προπαγάνδα, οι μαθητές της φλαμανδής καθηγήτριας Sara De Jaeghere, θα εργαστούν σε ομάδες για να δημιουργήσουν τη δική τους θεωρία συνωμοσίας. Χρησιμοποιούν τις  βασικές πτυχές μιας θεωρίας συνωμοσίας που έχουν διδαχθεί για να φτιάξουν τη δική τους.  

Πώς; 

Ξεκινούν από ένα σημαντικό γεγονός ή μια αδικία στην κοινωνία, κάτι που τους ενδιαφέρει ή τους απασχολεί. Μετά αρχίζουν να αναζητούν πιθανές ομάδες-στόχους για τη συνωμοσία τους. Στη συνέχεια, αυτή η συνωμοσία μπορεί να συνδεθεί με ένα ευρύτερο πλαίσιο, όπως η κυβέρνηση. Έτσι, μια θεωρία συνωμοσίας χτίζεται βήμα προς βήμα.  

Έπειτα, οι μαθητές θα δημιουργήσουν μια εκστρατεία ενημέρωσης χρησιμοποιώντας ψηφιακά εργαλεία για να πείσουν τους συμμαθητές τους για τη θεωρία συνωμοσίας τους. Δημιουργούν ψεύτικο περιεχόμενο, οπότε πρέπει να προσέξουν ώστε να είναι σαφές σε άτομα εκτός του σχολικού πλαισίου ότι πρόκειται για ψευδείς ειδήσεις. Αυτό το επιτυγχάνουν χρησιμοποιώντας hashtags. 

Workshop in a Box - Ιρλανδία 

Ομάδα στόχος: δευτεροβάθμια εκπαίδευση 

Το Workshop in a Box παρέχει σε δασκάλους, βιβλιοθηκονόμους, επικεφαλής κοινοτήτων και άλλους εκπαιδευτικούς τους απαραίτητους πόρους για την πραγματοποίηση ενός εργαστηρίου Be Media Smart, στο οποίο οι συμμετέχοντες μπορούν να μάθουν για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να προσεγγίσουν το περιεχόμενο των ψηφιακών μέσων, καθώς και για το ζήτημα της παραπληροφόρησης και τον αντίκτυπό της στην κοινωνία. 

Το εργαστήριο καλύπτει τα ακόλουθα θέματα: 

1. Διαταραχή της πληροφόρησης 

2. Πρόσληψη ψηφιακών μέσων 

3. Αναπαράσταση στα Μέσα και χειραγώγηση

4. Το έργο των αλγορίθμων και ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζουν τη διαδικτυακή μας εμπειρία 

5. Μεροληπτική σκέψη και προκατάληψη επιβεβαίωσης 

6. Καλές πρακτικές για την πρόσβαση και την αξιολόγηση του περιεχομένου και των πληροφοριών των Μέσων, ιδίως στο διαδίκτυο 

7. Κριτική σκέψη 

→ Το εργαλείο αποτελείται από θεωρητική τεκμηρίωση, διαφάνειες, βίντεο και φυλλάδια. Δείτε περισσότερες πληροφορίες.

Το χέρι της ψυχικής υγείας και των Μέσων - Φινλανδία 

Ομάδα στόχος: δευτεροβάθμια εκπαίδευση 

Οι μαθητές μαθαίνουν για την ψηφιακή ευημερία μέσα από ένα infographic (πληροφοριακό γράφημα). Σε αυτή τη δραστηριότητα για την τάξη, οι μαθητές χρησιμοποιούν ένα infographic για να προβληματιστούν σχετικά με τη συμπεριφορά τους στα Μέσα από την σκοπιά της ψυχικής ευημερίας κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας. Αναλύουν τις συνήθειές τους, μοιράζονται τα ευρήματα σε μια συζήτηση σε ομάδα και εντοπίζουν βασικούς τομείς για βελτίωση. Μέσω αυτής της διαδικασίας, οι μαθητές αναπτύσσουν στρατηγικές για να καλλιεργήσουν μια πιο υγιή σχέση με τα Μέσα και να ενισχύσουν τη συνολική ευημερία τους.

Η δραστηριότητα αποτελείται από: 

• Τι είναι η ψηφιακή ευημερία (digital wellbeing); 
• Υγεία του εγκεφάλου και Μέσα 
• Ψυχική υγεία και Μέσα 
• Χρήση των Μέσων & προσωπική φροντίδα 
• Σχολιασμός και συζήτηση του θέματος από τη σκοπιά των μαθητών 

→ Περισσότερες πληροφορίες στο mediakasvatus.fi όπου μπορείτε να κατεβάσετε το infographic.